Je had verwacht er nu wel overheen te zijn. Die nare gebeurtenis, die pijnlijke breuk, dat verdrietige overlijden. Of misschien heb je wel iets meegemaakt waar je nooit meer overheen denkt te kunnen komen. Traumaverwerking is een complex proces dat bij iedereen op een andere manier verloopt. Het is geen schande een psycholoog bij traumaverwerking om hulp te vragen.
Wanneer spreken we van trauma?
We denken bij trauma al snel aan oorlogsveteranen: mensen die in tijden van oorlog de meest verschrikkelijke dingen gezien hebben en die beelden niet meer uit hun hoofd krijgen. Als je dergelijke verschrikkingen meegemaakt hebt, is de kans groot dat je PTSS ontwikkelt: een posttraumatische stressstoornis. Hierdoor blijf je lang na het trauma nog last hebben van stress en angst.
Oorzaken van trauma
Wat veel mensen niet weten is dat allerlei soorten gebeurtenissen trauma kunnen veroorzaken. Naast onmiskenbaar heftige ervaringen, zoals oorlogsgeweld, natuurrampen, ernstige ongevallen of misbruik, is het heel goed mogelijk dat je iets relatief ‘kleins’ niet goed verwerkt krijgt.
Misschien was je een bijstander bij een verkeersongeluk. Misschien zag je de breuk met je partner niet aankomen.[1] Misschien was je niet voorbereid op het overlijden van een vage kennis. En misschien denk je dat je daar zelf ‘overheen’ moet komen en hulp bij traumaverwerking iets is voor mensen die pas écht erge dingen hebben meegemaakt.
Symptomen van trauma
Het maakt niet uit wat jouw verhaal is. Als je last blijft houden van de gevolgen van een bepaalde ervaring die veel indruk op je heeft gemaakt, is sprake van PTSS. Je herkent PTSS aan de volgende symptomen:
- vermijding van bepaalde activiteiten, plaatsen, personen, gespreksonderwerpen of gedachten
- herbeleving van of nachtmerries over het trauma, inclusief de bijbehorende stressreactie
- onverklaarbare stressklachten of een gevoel van spanning, waardoor overgevoeligheid, prikkelbaarheid en slaap- en concentratieproblemen ontstaan
- specifieke angststoornissen of fobieën, bijvoorbeeld voor grote, open ruimtes of juist kleine, drukke ruimtes.
Traumaverwerking bij een psycholoog
Een psycholoog kan je goed helpen met PTSS en het verwerken van trauma. Afhankelijk van jouw situatie kan een psycholoog hiervoor verschillende behandelvormen inzetten:[2]
- EMDR: Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) is de eerstekeusbehandeling tegen PTSS. Het combineert actieve herinnering aan het trauma met afleidende stimuli, waardoor de herinneringen hun lading steeds meer verliezen. Met EMDR-therapie wordt vaak in korte tijd veel vooruitgang geboekt.[3]
- BEPP: met beknopte, eclectische psychotherapie voor PTSS (BEPP) oefen je met het toelaten en accepteren van pijnlijke herinneringen en de bijbehorende gedachten en emoties. De psycholoog geeft je bijvoorbeeld de opdracht een (al dan niet boze) brief te schrijven aan een persoon die bij het trauma betrokken was.
- NET: narratieve exposure therapie (NET) is vooral geschikt voor de behandeling van langdurig trauma. Met deze therapievorm ga je aan de slag met het beschrijven van jouw levensverhaal en de rol die het trauma daarin heeft gespeeld. Hierdoor geef je het een context, een plek op een tijdlijn, waardoor je het beter kunt afsluiten.[4]
- Cgt: de specifieke behandelvormen voor trauma worden altijd gecombineerd met cognitieve gedragstherapie (cgt). Cgt helpt je negatieve gedachtepatronen te herkennen en veranderen, waardoor je sneller uit een negatieve spiraal kunt stappen.[5]
‘Het resultaat heeft me verbaasd. Ik ben af van een last die eerst onbekend was voor me. Ik leef lichter en gezonder. En ik vertrouw andere mensen veel meer.’[6]
Anonieme reactie op het ervaringenoverzicht van Emdrtherapie.net
Hulp inschakelen voor traumaverwerking
Trauma kan je dagelijks leven en functioneren flink beïnvloeden. Slachtofferhulp Nederland adviseert daarom hulp in te schakelen als je zes weken na het trauma nog last hebt van de gevolgen.[7] Door de lange wachtlijsten bij de ggz loop je bovendien al gauw lang met klachten rond.[8] Dat is onnodig. De Online Psycholoog heeft geen wachtlijst voor psychologische hulp. Je kunt direct terecht bij een van onze ervaren en professionele (gz-)psychologen of EMDR-therapeuten.
Veel gestelde vragen over traumaverwerking:
Wanneer is sprake van een posttraumatische stressstoornis (PTSS)?
Een posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een angststoornis die direct verbonden is aan een bepaalde ervaring of gebeurtenis (trauma). Het maakt niet uit wat jouw verhaal is. Als je last blijft houden van de gevolgen van een bepaalde ervaring, is sprake van PTSS.
Wanneer schakel ik hulp in voor traumaverwerking?
Slachtofferhulp Nederland adviseert hulp voor traumaverwerking als je langer dan zes weken last blijft houden van de gevolgen van een nare gebeurtenis. De ervaren psychologen van De Online Psycholoog zijn gespecialiseerd in online hulpverlening voor traumaverwerking en PTSS. Zonder wachtlijst!
Hoe helpt een psycholoog bij traumaverwerking?
Een psycholoog kan van verschillende behandelvormen gebruikmaken om traumaverwerking te ondersteunen: EMDR-therapie, BEPP, NET en cognitieve gedragstherapie. Met deze therapieën wordt vaak snel vooruitgang geboekt. De Online Psycholoog kijkt naar jouw specifieke situatie en stelt een persoonlijk behandelplan op.
Bronnen:
[1] Zo is er ook hulp voor kinderen wiens ouders in scheiding liggen. Ook dat kan trauma veroorzaken, zie: F. Aalen (2011). ‘EMDR in de crisis van de scheiding. Tijdschrift voor kinder- en jeugdpsychotherapie 2011(1), p. 43-53. Via: Vkjp.nl.
[2] Slachtofferhulp Nederland (2021, 27 januari). EMDR. Via: Slachtofferhulp.nl.
[3] F. Shapiro (1995). Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR): Basic Principles, Protocols and Procedures. The Guilford Press; F. Shapiro, & D. L. Korn (2018). Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) Therapy (3e editie). Guilford Publications.
[4] Jongedijk, R. (2020). Narratieve exposuretherapie (NET). In: Vermetten, E. & Kleber, R. Handboek posttraumatische stressstoornissen (1ste ed., 551-564). Boom Lemma.
[5] J. S. Beck (2013). Cognitieve gedragstherapie. Nieuwezijds; VGCt. (z.d.). Wat is cognitieve gedragstherapie? Via: Cognitievegedragstherapie.nl.
[6] EMDRtherapie.net (z.d.). EMDR-therapie ervaringen. Geraadpleegd op 2 oktober 2021, via: Emdrtherapie.net.
[7] Slachtofferhulp Nederland (2021, 27 januari). EMDR. Via: Slachtofferhulp.nl.
[8] RTL Nieuws. (2021, 19 juni). Druk op wachtlijsten ggz loopt verder op: “Ik moet 1,5 jaar wachten”. Via: Rtlnieuws.nl.