Ben je gevoelig voor prikkels? Merk je veel details in je omgeving op die anderen niet lijken te zien? Dan is er een kans dat je een hoogsensitief persoon (HSP, Highly Sensitive Person) bent.
Ongeveer 1 op de 5 mensen is hoogsensitief en het komt evenveel voor bij mannen als vrouwen. Echter, er is nog niet veel onderzoek gedaan naar hoogsensitiviteit en dit maakt het soms lastig om de juiste informatie te vinden. In dit artikel vertellen we je meer over hoogsensitiviteit en hoe je er het beste mee om kunt gaan.
Wat is hoogsensitiviteit?
Hoogsensitiviteit is geen psychische klacht, stoornis of aandoening; het is een persoonlijkheidskenmerk, net zoals extraversie en introversie. De term hoogsensitief persoon is in de jaren 90 geïntroduceerd door psycholoog Elaine Aron. Zij beschrijft HSP als iemand die gevoeliger is voor omgevings-, sociale en emotionele prikkels.
Hoogsensitieve personen krijgen meer informatie binnen dan iemand zonder hoogsensitiviteit. Er ontbreekt als het ware een filter in het informatieverwerkingssysteem. Hierdoor kun je bijvoorbeeld details opmerken die niemand anders ziet en ook ben je gevoeliger voor licht, geur en geluid. Hierdoor kunnen hoogsensitieve personen sneller overprikkeld raken en de behoefte krijgen om zichzelf terug te trekken. [1]
Hoe weet ik of ik hoogsensitief ben?
De term hoogsensitiviteit bestaat nog niet heel lang. Er is dan ook nog niet heel veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. Hoogsensitiviteit kan zich bij ieder persoon anders uiten.
Onderzoekers hebben echter wel een aantal veelvoorkomende kenmerken van hoogsensitieve personen ontdekt. Zo ben je als HSP extra gevoelig voor prikkels, kun je taken sneller en met minder fouten voltooien, maar na afloop kun je meer overprikkeling en stress ervaren dan personen die niet hoogsensitief zijn.
Daarnaast merk je veranderingen sneller op. Zo kun je het bijvoorbeeld sneller merken wanneer iemand zich anders gedraagt. Hoogsensitiviteit kan voordelen met zich meebrengen, maar er is ook een keerzijde. Zo kun je bepaalde dingen persoonlijk opvatten en kun je sneller overprikkeld raken. [2]
Dit zijn een aantal kenmerken van hoogsensitiviteit:
- Details opmerken
- Je wilt een ander graag helpen
- Je kan je goed inleven in andere mensen
- Creatief
- Perfectionisme
- Genieten van kunst, natuur of iets anders
Omgaan met hoogsensitiviteit
Hoogsensitiviteit hoeft geen problemen of klachten met zich mee te brengen wanneer je er goed mee om kunt gaan. Je omgeving kan een grote invloed hebben op hoe je je voelt, en daarom is het belangrijk om je te omringen met positieve personen en omstandigheden. Hieronder een aantal tips om om te gaan met jouw hooggevoeligheid.
Accepteer het
Hoogsensitiviteit is geen slecht iets. Het brengt juist veel voordelen met zich mee. Focus je dus niet op het negatieve, maar juist op de positieve aspecten. Accepteer jezelf en ontdek wat je nodig hebt om je goed te voelen. Leer je eigen grenzen kennen en wees niet bang om anderen teleur te stellen.
Plan tijd om te ontprikkelen
Als HSP ben je extra gevoelig voor prikkels en daarom is het erg belangrijk om de tijd te nemen om te ontprikkelen en te ontspannen. Plan dus genoeg momentjes om op te laden na een intensieve dag vol met indrukken.
Professionele hulp
Wanneer je erachter komt dat je hoogsensitief bent, kan dit best overweldigend zijn. Hoe kun je nu het beste omgaan met al die prikkels? Een psycholoog kan de juiste ondersteuning bieden in dit proces.
Samen onderzoeken jullie hoe je het beste om kunt gaan met de uitdagingen van hoogsensitiviteit. Wil je HSP therapie volgen vanuit je eigen vertrouwde omgeving? Onze online psychologen helpen je graag. Neem contact op of plan een gratis kennismakingsgesprek in.
Veel gestelde vragen over hoogsensitiviteit:
Word je geboren met hoogsensitiviteit?
Je wordt geboren met hoogsensitiviteit. Je kunt het dus niet ontwikkelen op latere leeftijd en wanneer je hoogsensitief bent, ben je dit je hele leven. [2]
Is hoogsensitiviteit een stoornis?
Hoogsensitiviteit is geen stoornis. Het hoeft bovendien ook geen problemen te geven. Toch ervaart een hoogsensitief persoon (HSP) in veel gevallen wel enkele klachten door de gevoeligheid voor omgevingsprikkels. Hoogsensitiviteit wordt ook wel een persoonlijkheidskenmerk genoemd. [2]
Kan je van hoogsensitiviteit afkomen?
Hoogsensitiviteit is geen stoornis of aandoening die je kunt genezen of behandelen. Je wordt ermee geboren en het is een eigenschap die sommige mensen gewoon hebben.
Bronnen:
[1] Wat is HSP? | HSP Vlaanderen. (z.d.). HSP Vlaanderen. https://www.hspvlaanderen.be/nl/wat-is-hsp
[2] Tulner, A. (2023). De 9 meestgestelde vragen over hoogsensitiviteit. Psychologie Magazine. https://www.psychologiemagazine.nl/artikel/9-vragen-hoogsensitiviteit/