Ben je niet tevreden met jezelf? Zie je eigenlijk alleen je zwakke punten? Dan kan het zijn dat je een negatief zelfbeeld hebt. Negatieve gedachten over jezelf kunnen je erg onzeker maken. En het kan je dagelijks leven ook flink beïnvloeden.
Vraag jij je af of je een negatief zelfbeeld hebt? Of misschien nog belangrijker; hoe je er vanaf komt? Hieronder vertellen we je wat een zelfbeeld precies is, hoe een laag zelfbeeld ontstaat en hoe je er vanaf kunt komen. Want ook al denk je misschien dat je er nooit vanaf komt, het is wel echt mogelijk!
Een negatief zelfbeeld in het kort
- Een negatief zelfbeeld is een negatief beeld van jezelf: je bent niet tevreden met één of meerdere kenmerken van jezelf.
- Het ontstaat meestal door negatieve ervaringen of gebeurtenissen in het verleden, zoals pesten.
- Wanneer je lang met een negatief zelfbeeld rondloopt, kan het leiden tot diverse psychische klachten.
- Je kunt van een laag zelfbeeld afkomen met de juiste hulp.
Wat is een zelfbeeld?
De naam zegt het al, maar een zelfbeeld is het beeld dat je van jezelf hebt. Een negatief zelfbeeld is dus een negatief beeld van jezelf. Maar dit betekent niet dat dit in realiteit ook echt zo is. Een zelfbeeld is een verzameling van gedachten en oordelen die je over jezelf hebt. Vaak worden deze gevormd door eerdere gebeurtenissen.
Kreeg je bijvoorbeeld een keer een vervelende opmerking over je uiterlijk? Of ben je een keertje uitgelachen na een presentatie? Deze ervaringen kunnen voor negatieve gedachten zorgen. En wanneer je deze gedachten steeds gaat herhalen, kun je ze als waar gaan bestempelen. Maar in het echt zijn deze overtuigingen vaak helemaal niet waar.
Je kunt een negatief zelfbeeld, ook wel een laag zelfbeeld genoemd, zien als een negatieve beoordeling van jezelf. En wanneer je hier lang mee rondloopt, ga je je hier uiteindelijk ook naar gedragen. Dus ben je bijvoorbeeld onzeker over jezelf? Dan ga je wellicht sociale situaties uit de weg of sta je niet graag in het middelpunt.
Hoe ontstaat een negatief zelfbeeld?
Een negatief zelfbeeld ontstaat in de meeste gevallen door ervaringen of gebeurtenissen in het verleden. Ook de omgeving waarin en de mensen waarmee je opgroeit, hebben invloed op de vorming van je zelfbeeld. Als je bijvoorbeeld veel bent gepest of niet voldoende het gevoel hebt gekregen dat je goed genoeg bent, leidt dit vaak tot een negatief beeld over jezelf. Daarnaast hebben traumatische ervaringen in de kindertijd veel invloed op het vormen van een negatief zelfbeeld.
Een negatief of laag zelfbeeld is niet erfelijk. Je wordt er dus niet mee geboren en het ontstaat gedurende je leven, grotendeels in de jeugd.
De gevolgen van een negatief of laag zelfbeeld
Wanneer je een laag zelfbeeld hebt, leg je vooral de focus op je zwakke punten. Je vindt het erg lastig om je goede eigenschappen te zien en je bent niet tevreden met jezelf. Deze negatieve gedachten zorgen voor veel onzekerheden en een laag zelfvertrouwen. Het kan zelfs je hele leven overnemen en impact hebben op zowel je werk- als privéleven.
Als je lang met een negatief zelfbeeld rondloopt, kan het zorgen voor verschillende psychische klachten. Zo kan er bijvoorbeeld faalangst of sociale angst ontstaan. Hebben de negatieve gedachten vooral te maken met je uiterlijk? Dan loop je ook het risico om een eetprobleem te ontwikkelen. Daarnaast kan een laag zelfbeeld uiteindelijk leiden tot een depressie.
Tips om van een negatief zelfbeeld af te komen
Het is mogelijk om jouw negatieve zelfbeeld te veranderen naar een positief zelfbeeld. De negatieve gedachten zitten namelijk in je hoofd en zijn vaak niet realistisch. Dit zijn een aantal tips om jouw onzekerheid te overwinnen.
Jezelf volledig accepteren
Je denkt misschien dat je niet goed genoeg bent en dat je jezelf moet veranderen. Het is echter belangrijk om jezelf volledig te accepteren. Je hoeft je niet anders voor te doen; je bent goed zoals je bent. Dit idee geeft je rust en je hoeft niet langer te zoeken naar oplossingen voor jouw onzekerheden.
Probeer niet te veel vergelijken
Dit klinkt makkelijker dan gedaan, maar probeer jezelf niet al te veel te vergelijken met anderen. Het gras lijkt altijd groener bij de buren, maar niets is minder waar. Je hoeft jezelf niet steeds te vergelijken met mensen die wellicht beter, succesvoller of mooier zijn dan jij. Jouw leven is je eigen maatstaf.
Vraag om hulp
Loop je al een lange tijd rond met onzekerheden of een gevoel dat je niet goed genoeg bent? Samen met een psycholoog ga je aan de slag met jouw negatieve zelfbeeld. Er zijn diverse behandelingen die bijdragen aan het overwinnen van jouw negatieve gedachten.
Veel gestelde vragen over negatief zelfbeeld:
Hoe herken ik een negatief zelfbeeld bij mezelf?
Je kunt een negatief zelfbeeld herkennen aan een aantal zaken, zoals het denken dat je niks goed doet of het niet tevreden zijn met jezelf. Je hebt geen of weinig zelfvertrouwen, vergelijkt jezelf vaak met anderen en ziet eigenlijk alleen je zwakke punten.
Weet je niet zeker of je een laag zelfbeeld hebt of ‘gewoon’ te maken hebt met onzekerheden? Neem gerust contact op en dan bespreken we samen wat er aan de hand is.
Hoort een negatief zelfbeeld bij een depressie?
Wanneer je een negatief zelfbeeld hebt, betekent dit niet direct dat je een depressie hebt. Echter, het kan wel een symptoom van een depressieve stoornis zijn. Daarnaast lopen mensen met een laag zelfbeeld ook een groter risico om een depressie te ontwikkelen.
Hoe wordt een negatief zelfbeeld behandeld?
Een negatief zelfbeeld kan behandeld worden, ook al denk je misschien zelf dat je er nooit vanaf komt. Bij het veranderen van negatieve gedachten over jezelf kunnen er diverse behandelmethoden worden ingezet, waaronder cognitieve gedragstherapie (CGT), EMDR, schematherapie, Competitive Memory Training (COMET) en Acceptance and Commitment Therapy (ACT).