Je hebt in een week tijd vier verschillende deadlines, je wilt nog een aantal keer naar de sportschool en je moet ook nog de ballen hoog zien te houden in het huishouden. Oja, en laten we het sociale leven ook niet vergeten. Een beetje stress ligt al snel op de loer. Maar overspannen zijn of een burn-out, dat overkomt mij echt niet.
Iedereen kent tegenwoordig wel iemand die overspannen of met een burn-out thuis zit. Toch denken veel mensen dat het hun niet kan overkomen. We krijgen allemaal wel eens te maken met stress. Dit is gezond, toch? Tot een zekere hoogte kan stress goed voor je zijn, maar wanneer deze stressvolle situaties blijven bestaan of als we geen rust nemen, kan het al snel omslaan in iets ergers.. En dit wil je natuurlijk niet.
Voel je je vaak gestrest? Dan is het goed om dit artikel te lezen. Hieronder vertellen we je meer over signalen van overspannen of burn-out. Ook al is dit (nog) niet voor jou van toepassing; het is altijd goed om voorbereid te zijn.
Wanneer ben ik overspannen?
Een keertje gestresst zijn, is niet het einde van de wereld. We ervaren allemaal wel eens stress om een belangrijke gebeurtenis, zoals een presentatie, verhuizing of deadline. Deze stress kan ons zelfs motiveren en productiever maken. Maar wanneer je heel veel stress ervaart, en dit voor een langere tijd, verdwijnen deze positieve kenmerken.
Je merkt pas dat je heel erg gestresst bent wanneer er iets gebeurt dat je er eigenlijk niet bij kan hebben. Denk bijvoorbeeld aan feedback van een collega op werk. Hij/zij bedoelt het goed, maar jij barst opeens in huilen uit. En je lijkt niet meer te kunnen stoppen.
De stress is opeens zichtbaar en gaat je normale functioneren in de weg staan. Je kunt je zelfs voelen alsof je geen controle meer hebt over je leven. Een allesbehalve fijn gevoel.
Symptomen van overspannenheid
- Uitgeput gevoel
- Gevoelig voor prikkels
- Angst- en paniekklachten
- Plotselinge huilbuien
- Concentratieproblemen
- Vergeetachtigheid
- Lichamelijke klachten, zoals darmproblemen en tintelende spieren
Wat is een burn-out?
Veel mensen denken dat overspannen en burn-out hetzelfde zijn, maar niets is minder waar. Wanneer je niets doet aan je overspannenheid kun je terechtkomen in een burn-out. En dan ben je helaas verder van huis.
Wanneer je overspannen bent, ben je voornamelijk mentaal uitgeput. Echter, als dit overgaat naar een burn-out voel je je zowel mentaal als lichamelijk uitgeput. Door de langdurige stress die je ervaart, is de reserve-energie als het ware helemaal opgegaan.
Je hebt de afgelopen periode geleefd op adrenaline en dit kan je lichaam niet langer aan. In deze fase is je lichaam volledig uitgeput en word je gedwongen om rust te nemen. Je kunt de kleine taken zoals de woonkamer stofzuigen niet meer uitvoeren en je raakt extreem snel overprikkeld. Soms kun je alleen nog maar op bed liggen.
Symptomen van een burn-out:
- Volledig uitgeput, fysiek en mentaal
- Een machteloos gevoel
- Je kunt je normale bezigheden niet meer uitvoeren, zoals je werk, studie of huishouden
- Veel piekeren
- Snel huilen
- Slaapproblemen
- Concentratieproblemen
- Overgevoelig voor prikkels
- Lichamelijke klachten, zoals spierpijn, hoofdpijn, benauwdheid, zweten en trillen
Overspannen of burn-out: dit zijn de verschillen
Er ontstaat nog wel eens verwarring over overspannen en burn-out. Je wilt ze beide natuurlijk voorkomen, maar er zitten wel belangrijke verschillen tussen deze twee termen.
Het belangrijkste verschil tussen overspannenheid en een burn-out is dat overspannenheid relatief eenvoudig omkeerbaar is. Iemand voelt zich mentaal uitgeput en dit is relatief eenvoudig op te lossen door de spanningsbron weg te nemen. Wanneer iemand die overspannen is een aantal weken rust neemt, is hij/zij er vaak snel bovenop.
Bij een burn-out werkt dit net even anders. Een burn-out ontstaat pas na een langdurige periode van stress, vaak minimaal een jaar. Bovendien ben je niet alleen mentaal, maar ook lichamelijk uitgeput. Een burn-out is dan ook niet zo eenvoudig te genezen. Veel mensen moeten dan ook stoppen met werken en hun hele leven op de kop gooien. Het herstel van een burn-out draait om rust en het duurt vaak weken tot maanden voordat iemand weer aan het werk kan.
Conclusie: overspannen of burn-out?
Ben ik overspannen of heb ik een burn-out? Beide aandoeningen worden door stress veroorzaakt, maar toch zijn er belangrijke verschillen. Overspannenheid ontstaat vaak door kortdurende stress en kan vaak relatief snel genezen worden. Burn-out daarentegen ontwikkelt zich na een langdurige periode van stress, wat leidt tot emotionele en fysieke uitputting en een veel langere herstelperiode.
Ervaar je veel stress en wil je een burn-out voorkomen? Onze online psychologen zijn gespecialiseerd in stress, overspannenheid en burn-out. We geven je graag tips zodat je jezelf een nieuwe, stressarme levensstijl kunt aanleren. Vraag een gratis kennismakingsgesprek aan en ontdek of online therapie iets voor jou is!
Veel gestelde vragen over overspannen of burn-out:
Kun je werken als je overspannen bent?
Of je kunt werken als je overspannen bent, hangt af van de situatie. De stress en vermoeidheid kunnen je functioneren op het werk flink belemmeren. Je bent minder productief en krijgt een stuk minder gedaan. Sommige mensen blijven wel werken, dan wel vaak op een lager pitje, terwijl anderen zich langdurig ziek melden.
Hoe lang duurt het voordat je van overspannen naar een burn-out gaat?
De overgang van overspannen naar een burn-out kan weken tot maanden duren, mits de stress niet tijdig wordt aangepakt. Of overspannenheid overgaat naar een burn-out hangt af van hoe je omgaat met de stress.
Kan je een burn-out voorkomen?
Een burn-out kan voorkomen worden door stressklachten te herkennen en vroegtijdig in te grijpen. Door voldoende rust te nemen, grenzen te stellen (bijvoorbeeld op het werk) en steun te zoeken bij vrienden en familie kun je voorkomen dat overspannenheid overgaat tot een burn-out.