Je herkent het vast wel: je ligt `s nachts in je bed te piekeren over belangrijke dingen die je de volgende dag moet doen of die ene negatieve gebeurtenis van een tijdje geleden. Er spoken allerlei gedachten door je hoofd. Soms pieker je zelfs over het piekeren. Dit is erg vermoeiend en vaak ook helemaal niet nodig.
Iedereen piekert zo nu en dan. Maar als je iedere nacht uren ligt te denken, kan er meer aan de hand zijn. Ben jij een echte piekeraar? En vraag je je af hoe je kunt stoppen met piekeren? In dit artikel leggen we uit waarom we allemaal wel eens piekeren en wat je er aan kunt doen.
Wat is piekeren en waarom doen we het?
Wanneer je aan het piekeren bent, overdenk je dezelfde gedachten, problemen of gebeurtenissen steeds opnieuw. Je zit urenlang in je eigen hoofd en kan geen oplossingen of antwoorden vinden. Wanneer je piekert, blijf je dus steeds zitten met dezelfde zorgen, vragen of problemen.
Mensen beginnen te piekeren wanneer ze zich zorgen maken over iets of het gevoel hebben ergens geen controle over te hebben. Denk bijvoorbeeld aan wanneer je niet meer gelukkig bent in je relatie. Je overweegt om de relatie te verbreken, maar je weet niet of dit de goede keuze is. Want misschien ben je straks wel weer gelukkig. En wat gaan de mensen in je omgeving ervan vinden?
Zolang je geen keuze maakt, blijf je piekeren over mogelijke oplossingen. Onze hersenen zijn namelijk gemaakt om een probleem op te lossen. Alleen komt deze oplossing er maar niet, en ontstaan er juist nog meer angstige gevoelens.
Redenen om te piekeren
Er zijn heel veel redenen om te piekeren. Een aantal veel voorkomende redenen zijn gezondheidszorgen, financiële problemen of maatschappelijke vragen.
- Een lange to-do list
- Problemen in je privéleven
- Problemen op het werk
- Ziekte
- Geldzorgen
- Tentamen of toets
- Spannende gebeurtenis, zoals een sollicitatie of presentatie
- Belangrijke afspraak
Oorzaken van overmatig piekeren
Iedereen piekert wel eens. Dit is helemaal niet zo erg. Bijvoorbeeld wanneer je een belangrijk gesprek op de planning hebt staan en je hier zenuwachtig voor bent. Vaak stopt het piekeren wanneer je het gesprek hebt gehad en denk je: waar was het overdenken nu eigenlijk voor nodig?
Wanneer je vaak piekert en het je dagelijks leven belemmert, kan er meer aan de hand zijn. Piekeren komt namelijk vaak voor in combinatie met andere klachten, zoals angst, depressie en stress.
Een piekerstoornis
Heb je het idee dat je voortdurend piekert? Lig je bijvoorbeeld iedere nacht uren wakker? Dan kan het zijn dat je een piekerstoornis hebt. Dit is een gegeneraliseerde angststoornis waarbij je je erg veel zorgen maakt over algemene zaken, zoals je gezondheid, werk of familie.
Depressie
Het overdenken en hebben van negatieve gedachten is een kenmerk van een depressie. Wanneer je naast het piekeren ook andere symptomen ervaart, zoals somberheid en een verminderde interesse, kan er sprake zijn van een depressieve stoornis.
Burn-out of overspannenheid
Wanneer je te veel stress hebt, kan dit leiden tot oneindeloos piekeren. Het piekeren maakt op zijn beurt de stress nog erger, zo erg dat je in een burn-out kunt belanden. En in een burn-out neemt het piekeren en de negatieve gedachten alleen maar toe. Zo kom je in een vicieuze cirkel terecht. [1]
Stoppen met piekeren: 5 tips
Je wilt natuurlijk stoppen met piekeren. Je hebt vast wel eens geprobeerd om van de terugkerende gedachten af te komen, maar vaak lijkt het niet te lukken. Er zijn echter wel een aantal technieken die kunnen helpen bij stoppen met piekeren.
1. Schrijf je gedachten op
Heb je het gevoel dat je hoofd vol zit met gedachten? Schrijf je gedachten dan van je af. Zo kun je ze beter loslaten en hoef je er niet constant mee bezig te zijn in je hoofd.
2. Las een piekerkwartier in
Het klinkt misschien raar, maar door een piekerkwartier in te lassen, krijg je meer controle over jouw gedachten. Stoppen met piekeren is moeilijk en daarom kan het helpen om iedere dag 15 tot 20 minuten bewust te piekeren. En daarna stop je er weer mee.
3. Ga uit bed
Heb jij vooral last van piekeren in bed? En kun je hierdoor niet in slaap komen? Wanneer je langer dan een half uur wakker ligt, kun je het beste even uit bed gaan. Ga even iets anders doen of schrijf op waar je over aan het piekeren bent. Zo kun je je gedachten even verzetten en weet je zeker dat je je gedachten de volgende dag niet vergeet.
4. Doe ontspanningsoefeningen
Door ontspanningsoefeningen te doen, geef je je brein meer rust. Focus je bijvoorbeeld op je ademhaling of span om de beurt een lichaamsdeel aan.
5. Accepteren
Wanneer je piekert, schieten er heel veel gedachten door je hoofd. Accepteer dat je deze gedachten hebt en dat je er niet noodzakelijk iets mee hoeft te doen. Dit creëert meer rust.
Kun je niet stoppen met piekeren? Vraag om hulp
Lijk je maar niet te kunnen stoppen met piekeren? Of denk je dat er meer aan de hand is, zoals een depressie of een burn-out? Onze psychologen helpen je bij het vinden van de oorzaak van het overdenken en bieden een passende behandeling. Plan nu je gratis kennismakingsgesprek in!
Veel gestelde vragen over piekeren:
Is piekeren een vorm van stress?
Wanneer je veel stress hebt, kun je gaan piekeren. Volgens onderzoek is piekeren een mechanisme om met stress over te gaan. Je maakt je druk over een bepaald onderwerp en piekert over een oplossing. Piekeren kan dus een gevolg zijn van stress, maar het werkt ook andersom. Piekergedachten veroorzaken namelijk ook stress. [2]
Valt overmatig piekeren onder een angststoornis?
Wanneer je heel veel piekert, kan het zijn dat je een piekerstoornis hebt. Een piekerstoornis valt onder een gegeneraliseerde angststoornis.
Kun je van piekeren ziek worden?
Piekeren kan psychische klachten veroorzaken, zoals stress en een burn-out. Daarnaast levert het ook lichamelijke klachten op, zoals een hoge bloeddruk, rugklachten of chronische vermoeidheid. [2]
Bronnen:
[1] [Psyned.nl]. (z.d.). Piekeren. Geraadpleegd van https://www.psyned.nl/piekeren/
[2] RTL Nieuws. (z.d.). Te veel piekeren nadelig voor je lichaam: kans op hoge bloeddruk. Geraadpleegd van https://www.rtlnieuws.nl/lifestyle/gezondheid/artikel/4394616/te-veel-piekeren-nadelig-voor-je-lichaam-kans-op-hoge