Jongeren met complexe problemen kunnen terecht komen in de gesloten jeugdzorg, oftewel JeugdzorgPlus. Dit is een jeugdinstelling waarin jongeren niet zomaar alleen naar buiten mogen. Bovendien kunnen er ook andere vrijheidsbeperkende maatregelen worden opgelegd. De overheid vindt dat jongeren met complexe problemen recht hebben op liefdevolle ondersteuning, en dat zo veel mogelijk in een thuissituatie. En vrijheidsbeperkende maatregelen mogen nooit worden ingezet omdat er geen andere aanpak mogelijk is. [1,2]
Daarom werkt de overheid aan het realiseren van de juiste passende hulp. En hier hoort het afbouwen van de gesloten jeugdzorg bij. Echter, volgens de inspectie levert deze snelle afbouw grote problemen op. Want de juiste hulp voor jongeren is hierdoor niet altijd beschikbaar.
Gesloten jeugdzorg wordt anders ingericht
De overheid en Jeugdzorg Nederland hebben afspraken gemaakt over het afbouwen van de gesloten jeugdhulp. De ambitie is om in 2030 geen nieuwe jongeren meer in gesloten instellingen te plaatsen. Om dit te realiseren moeten alle instellingen in 2025 al kleinschalig zijn. Daarom is de jeugdzorg nu bezig met afbouwen.
Volgens onderzoek van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) zijn er voorzichtige verbeteringen te zien. Zo worden jongeren minder vaak opgesloten en worden er ook minder vrijheidsbeperkende maatregelen opgelegd in instellingen. Echter, niet in elke JeugdzorgPlus instelling gaat het goed. Sommige instellingen missen de mogelijkheden om even met een jongere in een aparte ruimte te praten of samen een wandeling te maken. Dit leidt vervolgens tot escalaties waardoor jongeren uiteindelijk toch worden opgesloten. En dit is volgens de inspectie onacceptabel.
Jongeren moeten lang wachten op de juiste hulp
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd houdt de gesloten jeugdinstellingen goed in de gaten. Uit onderzoek is gebleken dat jongeren in deze instellingen vaak niet de juiste hulp ontvangen. Ze moeten niet alleen wachten op een behandeling, soms is er niet eens een passende behandeling beschikbaar. Daarnaast ontbreken er vaak mogelijkheden tot het volgen van dagbesteding of goed onderwijs.
Ook beschikken gesloten jeugdzorginstellingen niet altijd over het juiste personeel. Dit komt door de grote tekorten in de zorg. En dan hebben we het nog niet gehad over de financiële problemen en onzekerheid over de toekomst. Veel instellingen weten niet of zij straks nog open mogen blijven. Dit weerhoudt ze van het aannemen van nieuwe zorgprofessionals.
Negatief effect op welzijn van jongeren
De lange wachttijden, tekorten aan geschoold personeel en onzekerheid over de toekomst hebben invloed op het welzijn van de jongeren in de gesloten jeugdzorg. De groepen zijn groot en er zijn te weinig medewerkers. Hierdoor krijgen jongeren niet de aandacht die zij nodig hebben. De IGJ heeft de JeugdzorgPlus locaties gevraagd om met een verbeterplan te komen. Daarnaast heeft het Rijk 180 miljoen euro beschikbaar gesteld voor het transformeren van de gesloten jeugdzorg naar een kleinschalige vorm. [2]
Ken jij of ben jij een jongere die hulp kan gebruiken? Neem contact op met ons:
Bronnen:
[1] https://www.igj.nl/actueel/nieuws/2024/02/29/zorgen-over-om–en-afbouw-jeugdzorgplus-gesloten-jeugdzorg
[2] https://vng.nl/nieuws/grote-stap-gezet-in-afbouwen-gesloten-jeugdhulp