Een van de meest bekende therapievormen in Nederland is cognitieve gedragstherapie, ook wel afgekort als CGT. Er is heel veel onderzoek gedaan naar CGT. Het wordt daardoor ook wel een van de best onderzochte therapieën ter wereld genoemd. Deze therapie richt zich op het veranderen van gedachten en gedragspatronen. Maar wanneer wordt cognitieve gedragstherapie precies ingezet?
CGT therapie wordt gebruikt bij veel verschillende soorten psychische klachten, waaronder depressieve klachten, angststoornissen en burn-out.
Stress of burn-out
Bij het ontstaan van stress spelen je gedachten vaak een grote rol. Je denkt dat je alle ballen hoog moet houden, terwijl dit niet altijd hoeft. Of je durft geen nee te zeggen omdat je denkt dat je collega’s je dan niet meer aardig vinden. Cognitieve gedragstherapie helpt bij het achterhalen van de gedachten die bijdragen aan het ontstaan van stress of een burn-out. Hierna ga je deze gedachten omzetten in meer realistische gedachten. Ook leer je nieuwe manieren om met stress om te gaan zodat je weerbaarder wordt in de toekomst.
Angst
CGT is effectief bij het behandelen van angststoornissen. Er zijn verschillende soorten angststoornissen met elk andere kenmerken. Denk bijvoorbeeld aan een sociale fobie, PTSS of een paniekstoornis. Angst komt vaak voort uit negatieve gedachten, zoals het onderschatten van je eigen kunnen of het overschatten van gevaar. Tijdens CGT leer je deze niet helpende gedachten herkennen en leer je situaties op een andere manier te benaderen.
Trauma
Naast EMDR wordt CGT ingezet bij de behandeling van traumagerelateerde klachten. Ongeveer 50% van de personen met een trauma heeft baat bij deze vorm van therapie. [1] Tijdens CGT werk je aan het veranderen van gedachten die je hebt over het trauma. Je leert er anders naar kijken en hierdoor ga je ook anders om met situaties die je aan de gebeurtenis doen denken. Zo ga je bijvoorbeeld leren dat je er niets aan kon doen en dat het niet jouw schuld is.
Depressieve klachten
Bij de behandeling van een depressie wordt vaak cognitieve gedragstherapie ingezet. Iemand met een depressie heeft vaak sombere gedachten. Hij/zij voelt zich slecht over zichzelf en verliest zijn interesse in hobby’s. CGT helpt om bewust te worden van negatieve gedachten, zoals ‘ik ben niks waard’ en richt zich op het veranderen van deze gedachten. Ook helpt deze therapievorm depressieve mensen om activiteiten te ondernemen, zelfs als ze nergens zin in hebben.
ADHD
Mensen met ADHD hebben veel gedachten in hun hoofd. Deze gedachten kunnen ze niet altijd structureren waardoor er veel impulsiviteit ontstaat. Cognitieve gedragstherapie bij jongeren en volwassenen met ADHD kan helpen bij het leren omgaan met deze gedachten waardoor klachten, zoals concentratieproblemen of snel afgeleid zijn. De therapie richt zich voornamelijk op leren plannen en organiseren en omgaan met sociale of emotionele problemen. Ook zelfkritiek is vaak een onderdeel van ADHD wat wordt aangepakt tijdens CFT. [2]
Slaapproblemen
Misschien niet voor de hand liggend, maar ook bij slaapproblemen wordt CGT regelmatig ingezet. Mentale problemen en slaapproblemen gaan hand in hand. Vaak ontwikkel je negatieve gedachten over slaap, zoals ‘Ik moet nu echt slapen’ of ‘Als ik nu niet ga slapen, dan kom ik morgen de dag niet door.’ Door deze gedachten raak je in een vicieuze cirkel en lukt het telkens niet om in slaap te komen. CGT kan helpen bij het doorbreken van deze patronen voor een gezonder slaapritme.
Andere psychische klachten
Ook bij de behandeling van andere psychische klachten kan cognitieve gedragstherapie effectief zijn. Bij veel psychische klachten spelen gedachtenpatronen een grote rol. Zo kan het zinvol zijn bij de behandeling van eetstoornissen, zoals boulimia of binge eating disorder. Mensen met een eetstoornis hebben namelijk vaak negatieve gedachten over eten of hun lichaamsbeeld.
Daarnaast helpt CGT bij verslavingen, persoonlijkheidsstoornissen en problemen met het zelfbeeld of zelfvertrouwen. Kan jij hulp gebruiken? Neem contact met ons op via onderstaand formulier.
Veelgestelde vragen over wanneer cognitieve gedragstherapie geschikt is:
Is cognitieve gedragstherapie voor iedereen geschikt?
Cognitieve gedragstherapie is geschikt voor veel mensen. CGT is effectief bij de behandeling van angststoornissen, depressie, trauma en meer. Echter, bij ernstige psychische problemen kan een andere behandeling passender zijn.
Is CGT ook voor kinderen en jongeren?
Ja, cognitieve gedragstherapie is breed inzetbaar en kan worden toegepast bij kinderen en jongeren die worstelen met mentale problemen of stoornissen. Zo wordt het onder andere vaak gebruikt bij faalangst en ADHD.
Heb ik een verwijzing nodig voor CGT?
Als je binnen de GGZ cognitieve gedragstherapie wilt volgen, heb je een verwijzing nodig van een arts. Wil je liever niet naar een arts? Dan kun je terecht bij een vrijgevestigde psycholoog zoals De Online Psycholoog.
Bronnen:
[1] Traumagerichte cognitieve gedragstherapie | Nederlands Jeugdinstituut. (2022, 4 november). https://www.nji.nl/interventies/traumagerichte-cognitieve-gedragstherapie
[2] GGZ standaarden. (z.d.). https://www.ggzstandaarden.nl/zorgstandaarden/adhd/behandeling-en-begeleiding/psychologische-behandelingen/psychologische-behandeling-bij-kinderen-en-jongeren