Een scheiding is een ingrijpende gebeurtenis die vaak een aanzienlijke impact heeft op de betrokkenen, vooral op de kinderen. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat een scheiding invloed kan hebben op het gedrag van kinderen. [1, 2, 3] Zo kunnen zij bijvoorbeeld moeite hebben met het begrijpen van de scheiding en intense emotionele reacties vertonen.
Het is belangrijk om de invloed van een scheiding op een kind te begrijpen, zodat je als ouder je kinderen beter kunt ondersteunen tijdens deze uitdagende periode.
Mogelijke effecten van een scheiding op een kind
De invloed van een scheiding op een kind kan sterk variëren. Dit is onder andere afhankelijk van de leeftijd van het kind, de mate van conflict tussen de ouders en de ondersteuning van de omgeving. Over het algemeen zijn er enkele veelvoorkomende effecten die kinderen kunnen ervaren.
Emotionele effecten en gedragsveranderingen
Kinderen kunnen na een scheiding verschillende emotionele reacties vertonen, zoals verdriet, angst, woede en verwardheid. Als kind kun je bijvoorbeeld problemen naar buiten gaan richten. Hierdoor gaat hij/zij zich bijvoorbeeld agressief gedragen, druk gedrag vertonen of niet luisteren. Dit komt vaak voor op een andere plek als thuis, zoals op school of op de opvang.
Maar sommige kinderen keren na een scheiding juist naar binnen. Ze voelen zich bijvoorbeeld somber, zijn meer teruggetrokken of ervaren depressieve gevoelens. [1]
Schuldgevoelens en onzekerheid
Veel kinderen ontwikkelen na een scheiding een schuldgevoel. Ze denken dat zij de scheiding hebben veroorzaakt en doen er vaak alles aan om hun ouders weer bij elkaar te krijgen. Om deze reden is het belangrijk om te benadrukken dat de scheiding niet zijn of haar schuld is.
Maar ook kan een scheiding het gevoel van veiligheid aantasten. Zo kunnen kinderen zich zorgen gaan maken over de toekomst of angstig zijn over wat er komen gaat.
Complexe scheidingen
Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat kinderen die betrokken waren bij complexe scheidingen, die vaak worden aangeduid als een ‘vechtscheiding’, een verhoogd risico hebben op problemen en trauma. Deze problemen kunnen variëren van leer- en gedragsproblemen tot sociale moeilijkheden. [2]
Een scheiding is goed wanneer conflicten ophouden, maar in sommige gevallen houden deze conflicten aan. En deze aanhoudende conflicten zijn vaak de grootste oorzaak van problemen voor kinderen.
Onderzoek wijst uit dat kinderen die getuige zijn van aanhoudende conflicten tussen hun ouders tijdens en na de scheiding, een verhoogd risico lopen op academische achterstand en problemen met aandacht en concentratie. Ook kunnen zij mentale problemen ontwikkelen. [3]
Kinderen ondersteunen na een scheiding
Na een scheiding is het belangrijk om kinderen zo goed mogelijk te ondersteunen. Een scheiding vereist veel uitleg, steun en aandacht. Laat je kinderen weten dat het niet hun schuld is en dat je van ze houdt. Leg uit wat er nu gaat gebeuren en hoe jullie verder gaan.
Onderlinge communicatie is heel belangrijk, maar ook humor is een van de belangrijkste beschermende factoren. Kinderen herstellen goed na een scheiding wanneer ze een positieve relatie met hun ouders hebben en goed ondersteund worden. [1]
Professionele hulp na een scheiding
Een scheiding kan moeilijk en verwarrend zijn, voor jou en je kinderen. Heb je vragen of wil je graag over jouw scheiding praten met een professional? Of denk je dat jouw kind baat kan hebben bij professionele hulp? Ons team helpt je graag verder en geeft persoonlijk advies. Kinderen kunnen bij onze kinderpsycholoog terecht. Neem gerust contact met ons op of plan een gratis kennismakingsgesprek in.
Veel gestelde vragen over scheiden en kinderen:
Heeft de leeftijd van het kind invloed op hoe hij/zij omgaat met de scheiding?
Ja, de leeftijd van een kind kan invloed hebben op hoe hij/zij omgaat met de scheiding. Jonge kinderen kunnen bijvoorbeeld niet altijd volledig begrijpen wat er gaande is, maar ze kunnen wel reageren op veranderingen in hun omgeving. Basisschoolkinderen hebben meestal een beter begrip van de scheiding, maar vinden het in sommige gevallen moeilijk om hun emoties te uiten. Onthoud dat elk kind uniek is en soms meer of minder ondersteuning en begeleiding nodig heeft dan gedacht. [3]
Zijn er langetermijneffecten van een scheiding?
Het is mogelijk dat er langetermijneffecten zijn na een scheiding, maar dit hoeft helemaal niet zo te zijn. Langetermijneffecten kunnen een vergrote kans om zelf te scheiden, minder contact met de ouders en mentale klachten, zoals angst en depressie, zijn. Deze effecten zijn onder andere afhankelijk van diverse factoren, zoals de betrokkenheid van ouders en de mate van conflict voor, tijdens en na de scheiding. [4]
Wanneer is professionele hulp nodig?
Omgaan met een scheiding kan erg lastig zijn voor een kind. Professionele hulp kan nuttig zijn in verschillende situaties, bijvoorbeeld wanneer hij/zij moeite heeft de scheiding te begrijpen, zich schuldig voelt of vastzit in negatieve gedachten. Maar ook als een kind gedurende een lange periode intense emotionele reacties vertoont, zoals aanhoudende angst, verdriet of woede.
Twijfel niet om professionele hulp te zoeken, voor jou en je kinderen niet. Ook als je gewoon met iemand over de scheiding wilt praten, is dit heel goed mogelijk.
Bronnen:
[1] Psycholoog.nl. (z.d.-b). Wat is de invloed van een scheiding op het kind? |. Via: Psycholoog.nl
[2] Scheiding: de gevolgen voor kinderen. (2023, 23 maart). Via: Mindkorrelatie.nl
[3] Gevolgen voor kinderen van een scheiding | Nederlands Jeugdinstituut. (z.d.). Via: Nji.nl
[4] Nidi. (2022, 25 oktober). Langetermijneffecten van ouderlijk conflict na scheiding – NIDI. Via: Nidi.nl